Aktualności

Międzynarodowa grupa 15 specjalistów z dziedziny hematologii opracowała wspólne zalecenia dotyczące postępowania wobec pacjentów z rozpoznaną hemofilią B. Zalecenia te obejmują pięć głównych obszarów: wybór produktu, aspekt monitorowania środka terapeutycznego, optymalizację dawki, postępowanie w przypadku obecności inhibitorów i zastosowanie terapii genowej. Zalecenia zostały opracowane przy użyciu zmodyfikowanego formatu Delphi na podstawie systematycznego przeglądu literatury oraz dyskusji doświadczeń klinicznych.

Komunikat Podkomitetu Standaryzacyjnego i Naukowego ISTH do spraw Antykoagulantu Tocznia/Przeciwciał Antyfosfolipidowych

Zakrzepowa plamica małopłytkowa (thrombotic thrombocytopenic purpura, TTP) należy do mikroangiopatii zakrzepowych, czyli chorób charakteryzujących się mechaniczną niedokrwistością hemolityczną, małopłytkowością oraz niedokrwiennym uszkodzeniem narządów.

Poziom dowodów i siła zaleceń zostały omówione zgodnie z metodą Delphi i oceniane wg zasad Oxford Centre for Evidence-Based Medicine.

By wakacje i urlop były udane i nie zaskoczyły nas niemiłymi niespodziankami, warto o rzeczach, na które mamy wpływ, pomyśleć wcześniej.  Zwłaszcza, gdy towarzyszy nam nieodstępna i wierna nam szczególnie choroba, taka na przykład, która należy do skaz krwotocznych. Oprócz naszej przypadłości powinniśmy w podróż zabrać ze sobą najważniejszą dokumentację medyczną i ubezpieczeniową. Sama dokumentacja medyczna może być nam potrzebna już na lotnisku: na pewno przyda się karta chorego na hemofilię, a także dokument potwierdzający konieczność posiadania przy sobie, w bagażu podręcznym, koncentratu czynnika krzepnięcia i niezbędnego osprzętu.

Analizator funkcji płytek krwi (PFA, Platelet Function Analyser; Siemens) jest popularnym narzędziem do badania funkcji płytek krwi, pierwotnie opisanym ponad 25 lat temu jako „czas krwawienia in vitro”.  Oryginalny analizator PFA-100 (zastępowany obecnie przez model PFA-200) jest szeroko stosowany na całym świecie. Analizatory te przedstawiają wyniki testu jako „czas zamknięcia (okluzji)” (CT), w którym otwór w membranie wkładu testowego zostanie zablokowany. Analizator wymaga wprowadzenia pełnej krwi, która przepływa przez wkład pod zwykłym ciśnieniem i wchodzi w kontakt z błoną testową (membraną) pokrytą różnymi agonistami płytek krwi. Płytki krwi przylegają do błony, a następnie ulegają aktywacji i agregacji, ostatecznie zamykając otwór. Istnieją trzy różne typy wkładów testowych, w zależności od stosowanych agonistów płytkowych: kolagen/epinefryna (Col/Epi), kolagen/difosforan adenozyny (Col/ADP) i „Innovance PFA P2Y” - wkład powlekany ADP, prostaglandyną E1 i chlorkiem wapnia (wrażliwy na terapię antagonistą P2Y12 - klopidogrelem).

Choroba von Willebranda (VWD) została zdiagnozowana u pacjentki stosunkowo późno bo w wieku 38 lat. Pacjentka od wielu lat skarżyła się na bardzo obfite krwawienia miesięczne ze skrzepami oraz z nawracającą niedokrwistością syderopeniczną. Doświadczyła ponadto dwukrotnie masywnego krwawienia po porodzie, które zakończyło się przetoczeniem trzech jednostek koncentratu krwinek czerwonych. Po wykluczeniu wszystkich przyczyn ginekologicznych, gdy nie udało się jej pomóc, prowadzący ginekolog skierował ją na dalszą diagnostykę do poradni hematologicznej. Szczegółowo zebrany wywiad wskazywał na krwawienia po mniejszych urazach, po zabiegach, przede wszystkim po artroskopii stawu kolanowego z krwawieniem i parokrotnej ewakuacji krwi po zabiegu. Pacjentce z powodu nawracających krwawień z nosa, po konsultacjach i leczeniu laryngologicznym, wykonano kauteryzację naczyń przedsionka nosa uzyskując poprawę kliniczną.

Już kilkanaście lat temu włoscy badacze podsumowali dostępne przesłanki i wskazali na zwiększoną częstość epizodów sercowo-naczyniowych (przede wszystkim zawału serca i udaru mózgu) u osób po przebytym epizodzie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej [1]. Później zresztą okazało się, iż  chorzy, którzy przebyli ostry poważny epizod sercowo-naczyniowy narażeni są na zwiększone ryzyko wystąpienia epizodu ŻChZZ [2]. Ma to niewątpliwie związek z szeregiem wspólnych czynników ryzyka dla zakrzepicy w obu łożyskach naczyniowych, oraz ich wzajemnych interakcji. Ponieważ jednak poważne epizody niedokrwienne układu sercowo-naczyniowego, a w tym głównie  zawał serca i udar mózgu stanowią wiodącą przyczynę zgonów na świecie [3], podstawowe znaczenie ma identyfikacja swoistych czynników ryzyka  wystąpienia epizodów sercowo-naczyniowych u chorych na ŻChZZ. Ostatnio opublikowano systematyczny przegląd literatury i metaanalizę dostępnych badań nad takimi czynnikami ryzyka [4].

Aktywność fizyczna jest niezbędna każdemu, ale szczególnie konieczna u dzieci z hemofilią, ponieważ zapewnia prawidłową ruchomość stawów, zmniejsza ilość krwawień dostawowych, poprawia masę mięśniową, zwiększa gęstość kości, przyczynia się do polepszenia samopoczucia i poprawia jakość życia zarówno w sferze fizycznej jak i psychicznej. Uprawianie sportu zapobiega występowaniu w przyszłości chorób układu sercowo-naczyniowego, cukrzycy i innych chorób przewlekłych.

W leczeniu żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) bezpośrednie doustne inhibitory krzepnięcia zastępują szybko antywitaminy K. Charakteryzują się one bowiem taka samą skutecznością w zapobieganiu nawrotom ŻChZZ przy niższym ryzyku krwawień. Metaanalizy 3 randomizowanych badań klinicznych (RCT) przeprowadzonych w USA i Europie wskazały porównywalną zapobiegawczą skuteczność wszystkich trzech inhibitorów czynnika Xa (edoksaban, rywaroksaban i apiksaban), przy niższym ryzyku krwawienia u chorych leczonych apiksabanem. Pacjenci z Japonii różnią się od chorych kwalifikowanych do w/w badań pod względem farmakokinetyki DOAC, a także  większej skłonności do krwawień. Nie ma też dotąd podobnych, bezpośrednich porównań, dotyczących edoksabanu wśród całej nie wyselekcjonowanej grupy chorych z ŻChZZ. Kwalifikacje do RCT automatycznie wykluczają bowiem z badań pewne grupy chorych.

Nadchodzą zmiany. Ciekawe zmiany. Na pierwszy rzut oka już widać tę dotyczącą szaty graficznej. Chcąc podkreślić otwartość działań EHC na osoby dotknięte nie tylko hemofilią, ale także innymi zaburzeniami krzepnięcia, zmodyfikowano logo European Haemophilia Consortium, co pokazujemy w nagłówku niniejszego tekstu.

Europejska Agencja Leków (European Medicines Agency, EMA) zaleciła przyznanie warunkowego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w Unii Europejskiej (UE) preparatu Roctavian (valoctocogen roxaparvovec) w leczeniu ciężkiej hemofilii A u osób dorosłych, u których nie występują inhibitory czynnika VIII (autoprzeciwciała wytwarzane przez układ odpornościowy, które zmniejszają skuteczność preparatów zawierających czynnik VIII) ani przeciwciała przeciwko adenowirusowi o serotypie 5 (AAV5).

Celem badania, z którego szczegółowymi wynikami można zapoznać się w majowym wydaniu Journal of thrombosis and haemostasis, była charakterystyka częstości i nasilenia epizodów zakrzepowo-zatorowych w dużej grupie pacjentów z autoimmunologiczną niedokrwistością hemolityczną (AIHA) obserwowanych we włoskim ośrodku referencyjnym oraz określenie czynników ryzyka, które mogłyby przemawiać za pierwotną profilaktyką przeciwzakrzepową w tej grupie pacjentów.

Osteoporoza to uogólniona choroba szkieletu, charakteryzująca się zmniejszeniem gęstości mineralnej kości, i zwiększonym ryzyka złamań. Istnieje  ścisły związek pomiędzy hemofilią a zmniejszoną gęstością kości we wszystkich grupach wiekowych. Badania przeprowadzone u osób z hemofilią wykazały, że 27-28% dorosłych ma zmniejszoną gęstość kości (średnia wieku 45,9 lat, 95% leczonych na żądanie, 5% otrzymujących profilaktykę). W kolejnym  badaniu stwierdzono zmiany osteoporotyczne u 69,5% osób z hemofilią w średnim wieku 41 lat. Również u dzieci chorych na hemofilię obserwuje się zmieszoną gęstość kości, a zmiany te rozpoczynają się już we wczesnym dzieciństwie.

Powikłania zakrzepowo-zatorowe (venous thromboembolism, VTE) są drugą co do częstości przyczyną zgonów pacjentów z chorobą nowotworową poddawanych chemioterapii. W porównaniu z pacjentami bez choroby nowotworowej, osoby z zakrzepicą związaną z nowotworem (cancer-associated thrombosis, CAT) częściej umierają z powodu zatorowości płucnej (pulmonary embolism, PE), mają większe  ryzyko wystąpienia  zakrzepicy żył głębokich (deep venous thrombosis, DVT) oraz większą śmiertelność. U pacjentów z chorobą nowotworową występuje stan nadkrzepliwości.

Autoprzeciwciała są często głównym celem współczesnych badań laboratoryjnych. Nie wszystkie autoprzeciwciała są patogenne. U wielu pozornie zdrowych osób występują autoprzeciwciała, które mogą, ale nie muszą być czynnikami predykcyjnymi zaburzeń autoimmunologicznych.

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wykładu Dr Bartosza Puły na temat prowadzenia chorej y SAA oraz chorobami współistniejącymi. Wykład został zarejestrowany podczas konferencji naukowej: XI Hematology Experts Forum, która odbyła się w dniach 27-28 maja 2022 r. w Warszawie. 

Wrodzona naczyniakowatość krwotoczna (ang. hereditary hemorrhagic teleangiectasia = HHT), w Polsce od wielu lat nazywana chorobą Rendu, Oslera i Webera należy do wrodzonych naczyniowych skaz krwotocznych. Choroba jest wynikiem  wrodzonego (dziedziczenie autosomalne, dominujące) nieprawidłowego rozwoju naczyń krwionośnych.

D-dimer jest fragmentem usieciowanej fibryny, powstałym w wyniku rozszczepienia skrzepów fibrynowych przez plazminę, a zatem pośrednim biomarkerem aktywacji układu hemostazy. Na początku pandemii choroby koronawirusowej 2019 (COVID-19) w kilku badaniach opisano zaburzenia krzepnięcia u pacjentów dotkniętych chorobą, w tym wysoki poziom dimeru  D (D-D). Głównym zastosowaniem oznaczeń D-D jest wykluczenie zatorowości płucnej i zakrzepicy żył głębokich u pacjentów z niskim lub średnim podejrzeniem klinicznym. Oznaczenie stężenia D-D jest również używane do oceny ryzyka nawrotu żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) oraz jest włączone do algorytmu ISTH w diagnostyce rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC). W licznych badaniach u pacjentów hospitalizowanych z powodu zakażenia COVID-19 stwierdzono wysokie poziomy D-D, które uznano za niekorzystny wskaźnik rokowniczy.

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wykładu Dr Agnieszki Szmigielskiej na temat ciężkeij postaci oraz leczenia anemii aplastycznej. Wykład został zarejestrowany podczas konferencji naukowej: XI Hematology Experts Forum, która odbyła się w dniach 27-28 maja 2022 r. w Warszawie. 

Proces nowotworowy zwiększa ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). Od kilku lat podstawowymi lekami, zalecanymi w leczeniu ŻChZZ stały się bezpośrednie doustne inhibitory krzepnięcia (DOAC). Cztery duże badania kliniczne wykazały w tym wskazaniu skuteczność m.in. inhibitorów czynnika Xa: apiksabanu rywaroksabanu, edoksabanu (badania te i wynikające z nich zalecenia omawialiśmy już na łamach naszego Portalu – przyp. tłum.). Stosowano je jednak przez okres 6, a wyjątkowo tylko - 12 miesięcy.

Po dwuletniej pandemicznej przerwie udało się zorganizować drugą europejską konferencję poświęconą kobietom z zaburzeniami krzepnięcia. Trwająca trzy dni kobieca wymiana myśli i doświadczeń zarówno w obszarze medyczno-badawczym jak i pacjenckim miała miejsce w malowniczej Bazylei. Poprzednia, pierwsza jej edycja – przypomnijmy – odbywała się we Frankfurcie nad Menem, w maju 2019 roku. Pandemicznym dziedzictwem pozostała hybrydowa wersja tego wydarzenia, dzięki czemu można było uczestniczyć w nim także nie opuszczając Polski.