Komentarze ekspertek i ekspertów centrum informacyjnego Tygodnia Noblowskiego Centrum Współpracy i Dialogu UW:
– Tradycyjnie Komitet Noblowski nas zaskoczył, ale to, zdaje się, powtarzamy co roku jak mantrę. To wiedza na temat tolerancji układu odpornościowego, czyli jak to się dzieje, że nasz układ odpornościowy nie odpowiada nadmiernie na antygeny. Ma to kluczowe znaczenie dla zrozumienia podłoża chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy szereg innych chorób autoimmunologicznych. Może nasze zaskoczenie wynika z tego, że jest to wiedza już dobrze ugruntowana w podręcznikach, na co Komitet Noblowski zwrócił uwagę. Szczególnie podkreślono rolę limfocytów T regulatorowych oraz genu FOXP3 w ich funkcjonowaniu – to podstawy immunologii – dr hab. Edyta Brzóska-Wójtowicz, prof. ucz. – Instytut Biologii Rozwoju i Nauk Biomedycznych, Wydział Biologii UW.
Marstacimab i emicizumab to dwa przeciwciała monoklonalne z odmiennym mechanizmem działania, przeznaczone do profilaktyki krwawień u pacjentów z hemofilią A (oraz B w przypadku marstacimabu). W obliczu pojawienia się nowej terapii anty-TFPI, porównania pośrednie i analizy danych farmakologicznych mogą pomóc w zdefiniowaniu profilu idealnego pacjenta dla każdej z opcji. Taką ocenę umożliwiają abstrakty zaprezentowane podczas EAHAD 2025 oraz dane z badania BASIS.
Od 1 października 2025 roku weszła w życie najnowsza wersja listy leków refundowanych. Dotyczy ona zapobiegania krwawieniom u dzieci z hemofilią A i B.
Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization, WHO) ogłosiła włączenie emicizumabu do Listy Leków Podstawowych (Essential Medicines List, EML), obejmującej wszystkie grupy wiekowe. Emicizumab został zarekomendowany jako terapia profilaktyczna w hemofilii A – zarówno u pacjentów z inhibitorem czynnika VIII, jak i bez inhibitora. Decyzja została przyjęta przez 25. Komitet Ekspertów WHO ds. Wyboru i Stosowania Leków Podstawowych po analizie skuteczności, bezpieczeństwa oraz porównawczej efektywności kosztowej, zgodnie z mandatami EML ukierunkowanymi na zaspokajanie priorytetowych potrzeb zdrowotnych populacji i ułatwienie dostępu do leków o udokumentowanej wartości klinicznej.
Emicizumab (EMI) jest bispecyficznym, monoklonalnym przeciwciałem, które naśladuje funkcję aktywnego czynnika VIII (factor VIII, FVIII). EMI nie jest rozpoznawany przez przeciwciała przeciw FVIII, dlatego może być stosowany zarówno u chorych na hemofilię A bez inhibitora, jak i powikłaną inhibitorem.
Małopłytkowość wywoływana (indukowana) heparyną (heparin-induced thrombocytopenia – HIT) jest schorzeniem płytek krwi wywoływanym mechanizmami immunologicznymi, polegającymi na wytwarzaniu przeciwciał (najczęściej klasy IgG) skierowanych przeciwko kompleksom czynnika płytkowego 4 (platelet factor 4 – PF4) i heparyny. Kompleksy płytkowego czynnika 4 (znanego także jako chemokina CXCL4) i heparyny aktywują płytki krwi poprzez płytkowy receptor FcγRIIa (wiodąc jednocześnie do małopłytkowości i rozsianej zakrzepicy – przyp. tłum.). Dotąd uważano, że odpowiedź immunologiczna na podaną z zewnątrz heparynę ma charakter poliklonalny. Pewne rzadkie zespoły chorobowe wskazują jednak na monoklonalny charakter odpowiedzi skierowanej przeciwko PF4.
Rusza konkurs w programie START 2026 Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, w którym młodzi naukowcy i naukowczynie mogą ubiegać się o stypendia. Wnioski do tegorocznego konkursu można składać do 5 listopada br.
Marstacimab, przeciwciało monoklonalne anty-TFPI, jako nowy czynnik niebędący terapią zastępczą, ma nie tylko potencjał poprawy kontroli krwawień, ale również znaczący wpływ na jakość życia pacjentów oraz systemowe oszczędności w leczeniu hemofilii. Dane z badań klinicznych oraz analiz prezentowanych podczas EAHAD 2025 dostarczają konkretnych danych wspierających te korzyści.
Chorzy, u których epizod żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) nie jest związany z łatwo identyfikowalnym czynnikiem wywołującym (zakrzepica niesprowokowana) wymagają z reguły przedłużonego leczenia przeciwkrzepliwego w związku z wysokim (6-10% rocznie) ryzykiem nawrotu. Natomiast u chorych, u których epizod ŻChZZ wywołany jest silnym czynnikiem wywołującym czas leczenia ogranicza się najczęściej do 3 miesięcy. Nie wiadomo natomiast jak długo należy leczyć przeciwkrzepliwie chorych ze sprowokowanym epizodem ŻChZZ, u których obecne są trwałe czynniki ryzyka nawrotu ŻChZZ, np. choroby autoimmunologiczne, otyłość, czy przewlekła choroba układu oddechowego.